Artikel: Hoe maak jij je gelddromen waar?

Hoe kunnen slimme geldkeuzes die je nu maakt, bijdragen aan het waarmaken van je persoonlijke dromen en doelen in de toekomst? Dit en meer leren kinderen en jongeren tijdens de volgende editie van de Week van het geld, van 24 tot en met 28 maart 2025. Het platform Wijzer in geldzaken verzorgt deze week met als doel om kinderen en jongeren in Nederland goed te leren omgaan met geld. Oscar de Grave is projectmanager Week van het geld en Annette Groen is als jongerenexpert bij het Nibud nauw betrokken bij het project.

Waarom is financiële educatie zo belangrijk?

Annette: “Vanaf de dag dat jongeren 18 jaar worden, zijn ze voor de wet financieel zelfstandig. Ze mogen dan zonder goedkeuring van hun ouders of verzorgers abonnementen en contracten afsluiten, geld lenen, toeslagen aanvragen en studiefinanciering regelen.

Van de ene op de andere dag hebben alleen zijzelf nog toegang tot hun bank- en spaarrekeningen en kunnen ze, in de vorm van rood staan en via creditcards, meer geld uitgeven dan ze daadwerkelijk bezitten. Bij de meeste jongeren verloopt deze stap naar financiële zelfstandigheid zonder al te veel problemen. Maar er zijn ook veel jongeren die nog niet financieel redzaam zijn op hun 18e. Uit ons onlangs gepubliceerde studentenonderzoek zien we dat een kwart van de mbo-studenten schulden of betalingsachterstanden heeft. Daarom is het zo belangrijk dat scholen aandacht besteden aan financiële educatie, startend vanaf de basisschool. Om leerlingen qua financiële kennis een gelijk startpunt te geven.”

Oscar: “Absoluut. Zo komen kinderen in de basisschoolleeftijd al volop in aanraking met geld. Ze kopen bijvoorbeeld voor het eerst iets in de winkel of krijgen te maken met financiële verleidingen als influencers en aankopen die je kunt doen in games. Het liefst zien we dat scholen het hele jaar door aandacht geven aan financiële educatie. Deze wens horen we ook terug vanuit het onderwijs zelf. Maar een gebrek aan tijd maakt het voor scholen soms lastig.

Met de Week van het geld willen we scholen helpen om eenvoudig toch jaarlijks aandacht te geven aan dit onderwerp. Heb je als leerkracht of docent weinig tijd? Dan kun je bij ons kant-en-klare gastlessen aanvragen. Wil je zelf een geldles geven? Dan hebben we themapakketten boordevol lesmateriaal. Zo maken we financiële educatie voor scholen zo toegankelijk mogelijk.”

Waarom hebben jullie het thema ‘Hoe maak jij je gelddromen waar?’ gekozen?

Oscar: “Met kinderen en jongeren over geldzaken praten is enorm belangrijk, maar het is een heel breed begrip. De Week van het geld probeert richting aan dit gesprek te geven door elk jaar een ander thema centraal te stellen. Door over geldzaken te praten willen we voorkomen dat jongeren geld als iets engs zien. Geld is enorm verweven in onze maatschappij en het is ook een prachtig middel om doelen te realiseren en dromen waar te maken. Daarom is dat het thema voor 2025.”

Wat hebben jongeren nodig om te kunnen dromen?

Oscar: “Ten eerste heb je voor de meeste dromen geld nodig. Maar hoe kom je aan geld? Veel jongeren krijgen zak- of kleedgeld van hun ouders en hebben daarnaast een bijbaan. Kinderen in de basisschool- leeftijd kunnen geld verdienen met bijvoorbeeld kleine klusjes of de verkoop van gebruikt speelgoed op de vrijmarkt op Koningsdag. Oudere jongeren denken misschien wel na over het starten van een eigen onderneming of beleggen. Als je eenmaal geld hebt, is het belangrijk dat jongeren leren dat er een balans moet zijn tussen inkomsten en uitgaven, hoe risico’s op bijvoorbeeld fraude te herkennen en dat ze zich bewust zijn dat digitaal geld net iets gemakkelijker wordt uitgegeven dan contant geld. Ook kunnen tal van financiële verleidingen het realiseren van jouw dromen in de weg staan. Hoe ga je daarmee om? Ook daar moet aandacht voor zijn.”

Annette: “Achteraf betalen is een voorbeeld van zo’n verleiding. Nu hebben, later betalen. Hiermee kunnen jongeren zelfs geld uitgeven dat ze (nog) niet hebben. Onderzoek laat zien dat het gebruik van achteraf betalen het risico op geldproblemen aanzienlijk groter maakt. Het hebben van een duidelijk doel met je geld kan helpen dergelijke verleidingen beter te weerstaan.”

Hoe zorg je ervoor dat leerlingen enthousiast worden over financiële educatie?

Annette: “Educatie beklijft het beste als leerlingen zich in geschetste situaties herkennen en door het persoonlijk te maken. Iedereen heeft unieke gelddromen: de één wil een abonnement voor de sportschool, de ander een wereldreis. Welke gelddromen spelen bij jouw leerlingen? En hoe willen ze deze proberen waar te maken? Zodra jongeren voelen dat jij hen wilt helpen met hun ambities, staan ze meer open om kennis aan te nemen. Daarnaast leren leerlingen ook veel van elkaars ervaringen. Welke tips hebben ze? En van welke vergissingen hebben ze juist geleerd?”

Oscar: “Onze gastlessen en themapakketten helpen leerkrachten en docenten bij het starten van deze geldgesprekken in de klas. Zo hebben we bijvoorbeeld voor het basisonderwijs drie interactieve gastlessen waarbij een bankmedewerker, verzekeraar of iemand van het ministerie van Financiën in de klas langskomt om met leerlingen in gesprek te gaan. Daarnaast stel je met onze themapakketten in een handomdraai je eigen geldles samen die volledig past bij de behoeftes van jouw leerlingen. Kortom, we doen niet alleen maatwerk op leerlingniveau, maar ook voor iedere leerkracht of docent hebben we passend (les)materiaal voor de Week van het geld!”