Blog: Black Friday – Kun jij de verleiding weerstaan?

“40% korting op de gehele collectie!” “Magazijnleegverkoop!” Je kunt er niet omheen: vrijdag 25 november is het Black Friday. Een Amerikaans fenomeen dat ook Nederland in zijn greep houdt. De ene aanbieding lijkt nog mooier dan de ander en kortingen kunnen soms wel oplopen tot 70%. Maar zijn deze aanbiedingen wel écht zo gunstig als winkels doen voorkomen? En wat is de impact van Black Friday op jongeren? Wijzer in geldzaken geeft antwoord op deze vragen.

Hoe Black Friday deals jou verleiden tot aankoop

Wie goed zoekt kan tijdens Black Friday zeker een aantal goede deals spotten. Maar sommige aanbiedingen worden verleidelijker weggezet dan ze werkelijk zijn. Winkels creëren deze illusie door een paar gewiekste marketingtrucs in te zetten tijdens Black Friday:

1. Beloningsysteem en korting: wanneer je denkt dat je een goede deal hebt gepakt, activeert dit een beloningssysteem in ons brein: “Yes, ik heb 40% bespaard!” Dit gevoel ontstaat niet door het product dat je hebt gekocht, maar puur doordat je denkt een goede deal te hebben gescoord. Om de deal zo goed mogelijk te verkopen, communiceren winkels bij een korting vaak niet de van-prijs (de winkelprijs vooraf aan Black Friday), maar de adviesprijs van de fabrikant die vaak een stuk hoger is dan de winkelprijs. Door de korting te berekenen op basis van de adviesprijs lijkt de korting veel groter dan deze in werkelijkheid is. (bron1, bron2)
2. Schaarste en fear-of-missing-out (FOMO): tijdens Black Friday wordt op twee manieren het gevoel van schaarste gecreëerd. Allereerst duurt Black Friday maar één dag dus winkels wekken de indruk dat je nu moet toeslaan, anders krijg je deze korting misschien wel nooit meer. Echter, kortingen zijn zelden eenmalig of uniek. Daarnaast creëren op=op acties een gevoel van schaarste in producten. En het laatste wat je wilt is dat jij de enige bent zonder goede deal (FOMO), waardoor je sneller impulsief handelt tijdens Black Friday. Denk bijvoorbeeld aan een aftelklok die weergeeft hoelang de actie nog duurt of door te stellen dat er nog maar ‘een paar producten’ beschikbaar zijn voor deze deal. (bron, bron2)
3. Social proof: we kopiëren vaak onbewust het gedrag en de voorkeuren van anderen. Dit is logisch, want ons brein heeft niet altijd de tijd om alle keuzeopties zorgvuldig af te wegen. En als anderen het doen, zal het wel goed zijn, toch? Hoe vaak laten we onze keuze niet beïnvloeden op basis van reviews of slaan we dat ene restaurant over dat nagenoeg leeg is. Tijdens Black Friday wordt het gedrag van anderen nadrukkelijk in beeld gebracht, om je het gevoel te geven dat het logisch is om mee te doen aan Black Friday. Zo worden bij winkels wachtrijen gecreëerd, zie je in de media drukke winkelstraten en in webshops zie je hoeveel mensen de actie al hebben geclaimd. Al deze signalen vertellen ons brein dat het tijdens Black Friday geoorloofd is dat alle remmen even los mogen. (bron) 

Jongeren zijn extra gevoelig voor Black Friday deals

Onderzoek uit 2019 toont aan dat 95% van de jongeren in de leeftijd 14-22 jaar verwacht tijdens Black Friday een aankoop te doen. Dat is heel hoog maar goed verklaarbaar als we kijken naar de gevoeligheid van het jongerenbrein voor Black Friday verleidingen:

1. Minder kritisch: op basisschoolleeftijd leren jongeren al reclames te herkennen en het commerciële karakter te begrijpen: “Deze advertentie probeert mij product X te verkopen”. Maar ze zijn nog niet ervaren genoeg om de marketingstrategieën te begrijpen, zoals FOMO. Hierdoor reageren ze meer vanuit emotie (“40% korting, misschien krijg ik deze aanbieding nooit meer!”) en zijn ze minder geneigd om sceptisch te zijn en te onderzoeken of deze aanbieding wel écht zo goed is (“Ik zie online dat vorige week dit product voor dezelfde prijs in de aanbieding was. Misschien is deze aanbieding toch niet zo uniek”). (bron)
2. Verminderde impulscontrole: jongeren vinden het moeilijk om directe verleidingen te weerstaan. Ze denken vaker in het hier-en-nu. Geef een 6-jarige een spekje met de boodschap: “Als je het spekje niet opeet, krijg je over vijf minuten een tweede spekje”; en menig kind zal toch het spekje meteen opeten. Deze impulscontrole wordt met de leeftijd steeds beter, maar is pas rond de 20ste levensjaar volledig ontwikkeld. Tot die tijd zijn jongeren dus erg gevoelig voor impulsaankopen als Black Friday deals. (bron)
3. Peer pressure: Jongeren kijken heel scherp naar hoe leeftijdsgenootjes zich gedragen. Als jongeren zien dat hun vrienden allemaal meedoen aan Black Friday, zijn ze sneller geneigd om dit voorbeeld te volgen, zodat ze kunnen meepraten welke goede deal ze hebben gescoord tijdens Black Friday. (bron)

Leer jongeren omgaan met verleidingen tijdens de Week van het geld!

Tijdens de 12e Week van het geld willen we jongeren leren hoe verstandig om te gaan met geld, hoe verleidingen te doorzien, en hoe te dromen zonder in de problemen te komen. Doe jij met jouw klas ook mee? Klik hier voor alle informatie.